ദില്ലി > സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ വ്യത്യസ്തങ്ങളായതിനാൽ അവയെ ഗൗരവമായി കാണണമെന്നും അത്തരം കേസുകളിൽ മുൻകൂർ ജാമ്യം വളരെ കുറച്ച് മാത്രമേ അനുവദിക്കാവൂ എന്നും സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു. ആദർശ് ഗ്രൂപ്പ് ഓഫ് കമ്പനീസ് അഴിമതിയിലെ പ്രതികൾക്ക് നൽകിയ മുൻകൂർ ജാമ്യം റദ്ദാക്കിക്കൊണ്ട് ജസ്റ്റിസുമാരായ ബേല ത്രിവേദി, പ്രസന്ന ബി വരാലെ എന്നിവരടങ്ങിയ ബെഞ്ച് ഈ നിർദ്ദേശം നൽകിയത്. സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ ആരോപിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികൾക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് നിയമം ലംഘിക്കുന്നവരോ വാറണ്ടുകൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കുന്നവരോ ആയ വ്യക്തികൾക്ക് മുൻകൂർ ജാമ്യം അനുവദിക്കരുതെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു.
“സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ഒരു പ്രത്യേക വിഭാഗമായി കണക്കാക്കണം, കാരണം അവ പൊതു ഫണ്ടുകളുടെ വലിയ നഷ്ടം സൃഷ്ടിക്കുന്ന വളരെ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ ഗൂഢാലോചനകളാണ്. അതിനാൽ അത്തരം കുറ്റകൃത്യങ്ങളെ ഗൗരവമായി കാണേണ്ടതുണ്ട്. രാജ്യത്തിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ബാധിക്കുന്ന ഗുരുതരമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങളാണെന്നും വിധിന്യായത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. ആദർശ് ഗ്രൂപ്പുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കേസിൽ പ്രതികൾക്ക് ഹൈക്കോടതി മുൻകൂർ ജാമ്യം അനുവദിച്ചതിനെ ചോദ്യം ചെയ്ത് SFIO സമർപ്പിച്ച ഹർജിയിലാണ് സുപ്രീം കോടതിയുടെ നിരീക്ഷണം.
ബിസിനസുകാരനായ മുകേഷ് മോദിയും കൂട്ടാളികളും നിയന്ത്രിക്കുന്ന ആദർശ് ഗ്രൂപ്പുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 125 കമ്പനികളെക്കുറിച്ച് സീരിയസ് ഫ്രോഡ് ഇൻവെസ്റ്റിഗേഷൻ ഓഫീസ് (SFIO) അന്വേഷണം നടത്തിയിരുന്നു. കോർപ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമാണ് അന്വേഷണം ആരംഭിച്ചത്. മൾട്ടി-സ്റ്റേറ്റ് ക്രെഡിറ്റ് കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ് സൊസൈറ്റിയായ ആദർശ് ക്രെഡിറ്റ് കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ് സൊസൈറ്റി ലിമിറ്റഡ് (എസിസിഎസ്എൽ) സ്വന്തം ഗ്രൂപ്പ് കമ്പനികൾക്കും മറ്റ് സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും ₹1,700 കോടി രൂപയുടെ വായ്പകൾ നിയമവിരുദ്ധമായി വിതരണം ചെയ്തതായും, അതുവഴി മാനദണ്ഡങ്ങൾ ലംഘിച്ചതായും കണ്ടെത്തി.
ഈ കമ്പനികളുടെ ഡയറക്ടർമാരും പ്രധാന പ്രവർത്തകരും ഉൾപ്പെടെ 181 പ്രതികൾക്കെതിരെ ഗുരുഗ്രാമിലെ പ്രത്യേക കോടതിയിൽ കേസ് ഫയൽ ചെയ്തു. പ്രതികൾക്കെതിരെ പ്രത്യേക കോടതി ജാമ്യം ലഭിക്കാവുന്നതും ജാമ്യമില്ലാ വാറണ്ടുകളും (NBW) പുറപ്പെടുവിച്ചു, എന്നാൽ പലരും ഹാജരാകാതിരുന്നതിനാൽ 1973 ലെ ക്രിമിനൽ നടപടിക്രമ നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 82 (അവരെ ഒളിവിൽ പോയവരായി പ്രഖ്യാപിക്കുക) പ്രകാരം നടപടികളിലേക്ക് നയിച്ചു. പ്രത്യേക കോടതിയിൽ നിന്ന് മുൻകൂർ ജാമ്യം നേടാനുള്ള പ്രതികളുടെ ശ്രമങ്ങൾ പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, 2023 മാർച്ച് മുതൽ ഏപ്രിൽ വരെ പഞ്ചാബ്, ഹരിയാന ഹൈക്കോടതി പ്രതികൾക്ക് മുൻകൂർ ജാമ്യം അനുവദിച്ചു. ഇതിനെ ചോദ്യം ചെയ്ത് SFIO സുപ്രീം കോടതിയെ സമീപിച്ചു. ഹർജി പരിഗണിച്ച സുപ്രീം കോടതി ഹൈക്കോടതി ഉത്തരവുകൾ റദ്ദാക്കി.
ഗുരുതരമായ സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ മുൻകൂർ ജാമ്യം അവകാശമല്ല
പ്രതി സമൻസ് അവഗണിക്കുകയും നിയമനടപടികളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഒളിവിൽ പോവുകയും ചെയ്യുന്ന സന്ദർഭങ്ങളിൽ, മുൻകൂർ ജാമ്യം അനുവദിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് സുപ്രീം കോടതി ആവർത്തിച്ച് വ്യക്തമാക്കി. “നിയമം അനുസരിക്കുന്നവരെ മാത്രമേ കോടതികൾ സഹായിക്കേണ്ടതുള്ളു, നിയമത്തെ ചെറുക്കുന്നവരെ സഹായിക്കേണ്ടതില്ല. കുറ്റപത്രം നൽകി വാറണ്ടുകൾ പുറപ്പെടുവിച്ചതിന് ശേഷം ഒരു വ്യക്തി നിയമനടപടികളിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറുമ്പോൾ, അവർക്ക് മുൻകൂർ ജാമ്യത്തിന്റെ പ്രത്യേകാവകാശം നൽകരുത്,” സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
കമ്പനി നിയമപ്രകാരം ജാമ്യത്തിന് ഇരട്ട വ്യവസ്ഥകൾ പാലിക്കണം
സെക്ഷൻ 447 പ്രകാരമുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ “കോഗ്നിസബിൾ” ആണെന്നും കമ്പനി നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 212(6) പ്രകാരം ജാമ്യം “ഇരട്ട വ്യവസ്ഥകൾക്ക്” വിധേയമാണെന്നും സുപ്രീം കോടതി വ്യക്തമാക്കി. ഇവിടെ ഇരട്ട വ്യവസ്ഥകൾ (i) പബ്ലിക് പ്രോസിക്യൂട്ടർക്ക് ജാമ്യത്തെ എതിർക്കാനുള്ള അവസരം, (ii) പ്രതി കുറ്റക്കാരനല്ലെന്നും വീണ്ടും കുറ്റം ചെയ്യാൻ സാധ്യതയില്ലെന്നും കോടതിക്ക് വിശ്വസിക്കുന്നതിനുള്ള ന്യായമായ കാരണങ്ങൾ എന്നിവയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഈ ഇരട്ട വ്യവസ്ഥകൾ നിർബന്ധമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി ആവർത്തിച്ചു. വിജയ് മദൻലാൽ ചൗധരി vs യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ കേസിൽ, കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ തടയൽ നിയമത്തിലെ (PMLA) സമാനമായ ഇരട്ട വ്യവസ്ഥകൾ ശരിവച്ചതായും കോടതി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. മുൻകൂർ ജാമ്യാപേക്ഷകളിൽ പോലും അവ ബാധകമാണ് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
ഹൈക്കോടതിയുടെ നടപടികൾ “വികൃതവും അസ്വീകാര്യവുമാണ്”- സുപ്രീം കോടതി
പ്രത്യേക കോടതി ആവർത്തിച്ച് ജാമ്യമില്ലാ വാറണ്ടുകൾ പുറപ്പെടുവിച്ചിട്ടും, പ്രഖ്യാപന നടപടികൾ ആരംഭിച്ചിട്ടും, പ്രതികൾക്ക് മുൻകൂർ ജാമ്യം അനുവദിച്ച ഹൈക്കോടതിയുടെ തീരുമാനത്തോട് കോടതി ശക്തമായ വിയോജിപ്പ് പ്രകടിപ്പിച്ചു. “ഇത്തരം ഉത്തരവുകൾ നിയമപരമായ നിലപാടിന് വിരുദ്ധമായതിനാൽ… വികൃതമായ ഉത്തരവുകളുടെ വിഭാഗത്തിൽ പെടും, അതിനാൽ നിയമപ്രകാരം അസ്വീകാര്യമാണ്” കോടതി വിധിന്യായത്തിൽ പറയുന്നു. പ്രത്യേക കോടതിയുടെ നടപടികൾ ശരിയായി പരിഗണിക്കുന്നതിൽ ഹൈക്കോടതി പരാജയപ്പെട്ടുവെന്നും അതുവഴി നിയമനടപടികളെ ദുർബലപ്പെടുത്തിയെന്നും സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
“പ്രതികളുടെ – സാന്നിധ്യം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനായി പ്രത്യേക കോടതി പുറപ്പെടുവിച്ച വിശദമായ ഉത്തരവുകളും, നടത്തിയ നടപടിക്രമങ്ങളും പരിശോധിക്കാൻ ഹൈക്കോടതി മെനക്കെട്ടില്ല. എല്ലാ കോടതികളുടെയും, മജിസ്‌ട്രേറ്റ് കോടതിയുടെ പോലും, ജുഡീഷ്യൽ സമയം ഹൈക്കോടതികളുടെയും സുപ്രീം കോടതിയുടെയും പോലെ വിലപ്പെട്ടതാണ്. കേസുകൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിൽ വിചാരണ കോടതികളുമായി സഹകരിക്കാനും കോടതി ആവശ്യപ്പെടുമ്പോൾ കോടതിയിൽ ഹാജരാകാനും പ്രതികൾ ബാധ്യസ്ഥരാണ്,” സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
നിയമത്തിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറുന്നത് നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയെ തടസ്സപ്പെടുത്തലാണ്
കോടതി ഉത്തരവുകൾ പാലിക്കാതിരിക്കുകയും നിയമ നടപടികളിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നതിന് തുല്യമാണെന്ന് വിധിന്യായത്തിൽ വ്യക്തമാക്കി.
“കോടതി ഉത്തരവുകൾ അനുസരിക്കാതിരിക്കുകയും നടപടികൾ വൈകിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് തീർച്ചയായും നീതിനിർവഹണത്തിൽ ഇടപെടുന്നതിന് തുല്യമാണ്,” സുപ്രീംകോടതി പറഞ്ഞു.
അത്തരം സാഹചര്യങ്ങളിൽ മുൻകൂർ ജാമ്യം നൽകുന്നത് ചട്ടമല്ലെന്നും കോടതി കൂട്ടിച്ചേർത്തു, പ്രത്യേകിച്ച് പ്രതികൾ വിചാരണ കോടതിയുമായി സഹകരിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ. എസ്‌എഫ്‌ഐ‌ഒയുടെ അപ്പീലുകൾ അനുവദിച്ച കോടതി, പ്രതികളോട് ഒരു ആഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ പ്രത്യേക കോടതിയിൽ കീഴടങ്ങാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.
